na stole
  • prosić i prosić się
    24.03.2009
    24.03.2009
    Przy rodzinnym stole pani domu pyta: „Czy ktoś prosi herbatę?” – a mi zęby wypadają, zupełnie jak przy zwisie męskim i zwisie podsufitnym. odpowiadam: „Prosi to się świnia na wiosnę”. Ponieważ, przez ostatnie 30 lat mieszkam za granicą i na styropianie nie spałem, jestem oskarżany o mówienie archaicznym językiem polskim. Proszę o wytłumaczenie, dlaczego „Czy ktoś prosi herbatę” czy nawet „Czy ktoś prosi o herbatę”, nie jest preferowaną formą.
  • Rodzaje w języku polskim
    13.11.2018
    13.11.2018
    Wiele podręczników języka polskiego podaje, że rzeczowniki występują w trzech rodzajach – męskim, żeńskim i nijakim i ten rodzaj jest taki sam w liczbie pojedynczej i mnogiej. Pani polonistka uczy moją córkę, że w liczbie mnogiej mamy tylko dwa rodzaje – męskoosobowy i niemęskoosobowy. Czy obowiązują obie zasady, czy któraś jest nieaktualna? Proszę podać źródło, na które mogę się powołać.
  • Rodzaje w liczbie mnogiej
    19.10.2018
    19.10.2018
    Bardzo proszę o wyjaśnienie, czy rzeczownik ma rodzaj męski, żeński i nijaki tylko w liczbie pojedynczej, a niemęskoosobowy i męskoosobowy w liczbie mnogiej, czy w obu liczbach tylko męski, żeński i nijaki, ponieważ spotkałam się z różnymi formami.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
  • różności ortograficzne
    11.04.2003
    11.04.2003
    Szanowni Państwo,
    chciałabym prosić o poradę w następujących kwestiach:
    1. Jak należy zapisywać – w przypisach i bibliografii – nazwy czasopism obcojęzycznych: czy według polskich zasad pisowni – wszystkie człony wielką literą?
    2. Nazwy traktatów: np. traktat w Mastricht – w publikacjach o Unii Europejskiej najczęściej spotykam zapis wielką literą.
    3. Pisownia umownych nazw odnoszących się do różnych wydarzeń historycznych, np.: okrągły stół, żelazna kurtyna czy Wiosna Ludów.
    Z góry dziękuję za odpowiedź
    Pozdrawiam
    Elżbieta Kossarzecka
  • Sprzątnąć
    18.12.2019
    18.12.2019
    Szanowni Państwo,
    Czy można powiedzieć sprzątnąć stół, czy raczej należy powiedzieć sprzątnąć ze stołu?

    Z poważaniem
    Anna Pachocka
  • szlak + przyimek

    16.05.2023
    16.05.2023

    Dzień dobry,

    mam pytanie dotyczące poprawności użycia „nad” lub „na” w „szlak nad Morskie Oko” czy „szlak na Morskie Oko”. W różnych tekstach, głównie artykułach w prasie pojawiają się obydwie wersje i przyznam się szczerze, że zwątpiłam w swoje rozeznanie. Interesuje mnie więc, a wręcz męczy, które z nich rzeczywiście jest poprawne. Być może obydwa? I przy okazji, jeśli można prosić, to przydałaby się jakaś ogólna wskazówka ich użycia ze słowem "szlak (rozumiany jako droga)" typu szlak nad rzekę/morze/jezioro/staw itp.

    Serdecznie dziękuję!

  • Zajefajnie 

    19.02.2021
    19.02.2021

    Dzień dobry,

    mój kolega Wojciech L. zasiał we mnie wątpliwości związane ze słownictwem. Twierdzi on, powołując się na autorytet prof. Bralczyka i prof. Miodka, iż zajefajnie jest normalnym słowem, należącym do poprawnej polszczyzny. Posiadany przeze mnie słownik poprawnej polszczyzny jednak tego słowa nie zawiera, ale też jest on z 2004 roku. Czy kolega ma rację?

  • albo…, albo…
    12.01.2013
    12.01.2013
    Ostatnio spotkałem się z dziwnym stwierdzeniem odnośnie użycia spójnika albo. Według mojej koleżanki użycie prawidłowe tego spójnika to np. „Zrób albo film, albo animację”, a błędnym użyciem jest już np. „Zrób film albo animację”. Moim zdaniem oba zdania są prawidłowe. Mylę się, a może mają one już inne znaczenie w zależności od użytej struktury?
  • banda

    6.05.2023
    6.05.2023

    Dzień dobry,

    jakim zapożyczeniem jest leksem banda (fonetycznym, morfologicznym czy kalką), w którym wieku wyraz ten wszedł do języka polskiego i czy jego znaczenie się nie zmieniło?

  • często-gęsto
    13.01.2023
    4.01.2008
    Nieomalże powszechnie słyszę często-gęsto zamiast zwykłego często. Skąd się to wzięło?
    PS. Dla Pana Jerzego Bralczyka w związku z hasłem w 444 zdaniach polskich. „W życiu jak w pokerze jest zasada karta – stół” – zasada, która obowiązuje we wszystkich chyba grach karcianych i oznacza niedopuszczalność cofnięcia zagrania. Jeśli kartę położyliśmy, dotknęła ona stołu, nie można już tego ruchu cofnąć.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego